Scoren met sportmiljoenen

Johan Cruyff verloor zijn bij elkaar gespeelde miljoenen door verkeerde investeringen. Marco van Basten en Guus Hiddink kwamen in aanvaring met de fiscus wegens onduidelijkheid over hun woonplaats. Voor dat soort scenario's willen Ester Böinck, Sieto Jonkers en Gerke van de Ven hun klanten behoeden. Vorig jaar richtten ze Boven Financial en Lifestyle Management op, een onafhankelijk 'family office' dat financiële planning doet voor vermogende particulieren, artiesten en vooral topsporters. In de klantenkring zitten bekende namen uit de voetbalwereld, zoals de internationals John Heitinga en Joris Mathijsen, trainer Henk ten Cate en de Finse oud-Ajacied Jari Litmanen.

De financiële adviseurs, die eerder voor topsporters werkten bij de sportdesk van ABN Amro, C&E Bankiers en MeesPierson, richten zich op een select gezelschap. 'In Nederland zijn er waarschijnlijk nog geen duizend sporters die van hun sport kunnen leven', zegt Böinck. 'Voetballers en voetbaltrainers, een paar schaatsers en wielrenners, een enkele zeiler, tennisser of golfer. Als ze tenminste bij de echte top zitten. In de meeste sporten is zelfs dat niet voldoende. Veel olympische topsporters hebben een minimuminkomen, of een baantje erbij.'

De gemiddelde eredivisievoetballer verdient bijna drieëneenhalve ton per jaar. Een topper komt boven het miljoen uit. In het buitenland kan enkele malen dat bedrag worden verdiend. Jongens van net in de twintig met weinig financieel benul verdienen soms kapitale bedragen. 'Ze vragen aan mij wel eens hoeveel ík nu verdien, gewoon om een idee te krijgen van wat normaal is', zegt Jonkers. 'Het is nogal een stap als je van een jeugdcontract van een paar duizend euro naar 40.000 euro per maand gaat. Hoe moet je met die bedragen omgaan, wat zijn de fiscale consequenties? Als een speler al een financieel adviseur heeft, is dat vaak iemand van vroeger, de accountant op de hoek. Die wil graag betrokken blijven, want het is hartstikke spannend als "jouw" speler doorbreekt en je bij een topclub op de familietribune kunt zitten. Maar juridisch en fiscaal groeit het die mensen boven het hoofd. Zeker als een speler naar het buitenland gaat. Dan heb je gespecialiseerde fiscalisten en juristen nodig, een vermogensbeheerder. Wij kénnen die mensen. We komen uit de private banking en hebben ervaring met advies aan vermogende mensen in verschillende landen.'

Goochem

Een topvoetballer heeft geen tijd om zich met zijn financiën te bemoeien. De sport en alles daaromheen eist al zijn aandacht. In Nederland wordt de profvoetballer financieel redelijk tegen zichzelf beschermd. Een groot deel van zijn salaris wordt direct gestort in het pensioenfonds CFK voor profvoetballers. Een speler die 3,5 ton verdient, houdt daar netto 'slechts' een ton van over. Bijna de helft gaat naar het pensioenfonds, dat begint met uitkeren op het moment dat een speler met voetballen stopt. De rest gaat naar de belastingen.

De CFK-afdracht is ook de reden dat een transfer naar het buitenland financieel aantrekkelijk lijkt. Doordat de uitkering aan het pensioenfonds stopt en vaak ook omdat de belastingdruk buiten Nederland lager is, blijft er netto veel meer over. Maar er wordt niet meer gespaard voor de 'oude dag', die bij een voetballer rond zijn 35ste begint. Onbezonnen financieel gedrag ligt op de loer. Böinck: 'Sommige spelers zijn financieel heel goochem. Die kennen de wisselkoers van het pond, weten tot achter de komma hoeveel ze netto overhouden. Maar voetballers vergeten vaak dat ze in korte tijd hun geld moeten verdienen, dat met een blessure alles in één keer kan zijn afgelopen. Bovendien is er een hoog verwachtingspatroon. Topvoetballers staan continu in de picture. Er lopen allerlei types rond die iets van ze willen. Investeringen, leningen. Een speler wordt geacht alle rondjes in het café te betalen en als een teamgenoot met de nieuwste Rolex naar de training komt, kan hij niet achterblijven. Ondanks de hoge inkomens zijn er veel topsporters met schulden. Soms zonder dat ze het zelf weten.'

Tophypotheken

De voormalige bankmedewerkers Jonkers, Böinck en Van de Ven zijn met hun eigen zaak begonnen omdat ze hun diensten onafhankelijk van financiële producten wilden aanbieden. Hun 'concurrenten' zijn nog steeds enkele banken met een gespecialiseerde 'sports desk', zoals ABN Amro, Rabobank en MeesPierson. Ook zaakwaarnemers , die voetballers bijstaan bij bijvoorbeeld contractbesprekingen en transfers, bieden soms financiële begeleiding aan.

De diensten van Boven variëren van incidentele adviezen bij hypotheken tot begeleiding bij alle belangrijke financiële beslissingen, zoals contracten, huwelijken en huizen, en het maken van een continu overzicht van bezittingen en schulden. 'Het zijn heel intensieve contacten, soms spreken we klanten dagelijks', zegt Böinck. 'Of krijg ik midden in de nacht een telefoontje dat een pinpas het niet doet. Dan ga ik dat regelen. Daar bén ik ook voor. Maar ik screen ook de contracten, coördineer vermogensbeheer en verzekeringen.'

Doel is financiële onafhankelijkheid na de sportcarrière. Ondanks de hoge verdiensten is dat niet altijd een eenvoudige opgave. 'Er zijn spelers die euro 15.000 per maand pinnen', vertelt Böinck. 'Of spelers die drie of vier huizen hebben met tophypotheken. Als je geregeld van club verandert, wordt het helemaal onoverzichtelijk. Dan kun je als financieel planner veel geld voor een speler verdienen. Welke speler weet dat er in Engeland een regeling is waarbij je geen belasting hoeft te betalen over buitenlandse inkomsten? Of dat een dure Nederlandse verzekering soms niets waard is als je in het buitenland speelt?'

De adviseurs moeten het hebben van mond-tot-mondreclame. Als de ene speler de andere op de training vertelt voor welke misstap hij is behoed, is de interesse doorgaans wel gewekt. Böinck: 'Het is moeilijk om door het kringetje adviseurs rond een speler te breken, maar als dat eenmaal lukt, krijg je ook blind vertrouwen. Wij weten heel veel persoonlijke dingen van spelers, juist omdat ze financieel van belang zijn.'

Het recente debacle van zanger Marco Borsato, die zijn amusementsbedrijf The Entertainment Group failliet zag gaan, doet ook topsporters beseffen dat goed zijn in je vak niet automatisch betekent dat ook de financiën op orde zijn. Böinck: 'Topsporters, artiesten en ondernemers hebben veel gemeen. Ze zijn gefocust op de zaak, maar vergeten soms hun eigen financiën goed te regelen.'

Jonkers speelde tot voor kort zaalvoetbal op recreatief niveau, Böinck loopt hard. Allesbehalve topsport, maar ze voelen zich wel thuis in het milieu. Böinck: 'Je moet affiniteit hebben met sport. Ik vind het hartstikke leuk om op de tribune te zitten bij een grote wedstrijd. Ik ben geen kenner, maar ik wéét wat buitenspel is. Het maakt me niet zo veel uit wie er wint, in beide teams zitten vaak klanten. Ik denk wel eens bij een speler: Als hij nu wint, kunnen we met de winstpremie mooi die ene lening afbetalen.'

John Heitinga (25), speler van Everton en het Nederlands elftal, voorheen Atletico Madrid en Ajax.

'Ik ben best geïnteresseerd in financiële zaken en laat me graag uitleggen hoe iets in elkaar zit. Ik ben me al vroeg gaan bezighouden met de vraag hoe het moet als ik géén voetballer meer ben. Maar ik ben geen deskundige. Je wilt toch iemand die je goed begeleidt bij financiële zaken, zeker als je naar het buitenland gaat. Dat is financieel en fiscaal ingewikkeld.'

'Toen ik naar Atletico Madrid ging hebben we daar een huis gekocht. Nu zit ik bij Everton, maar ondertussen is de Spaanse huizenmarkt ingestort, dus het is moeilijk om dat huis verkocht te krijgen. In Liverpool huren we nu iets, dat lijkt ons gezien de onzekere markt slimmer. Niemand hoeft medelijden met ons te hebben. Anders dan Nederlanders die nu met twee huizen zitten, kunnen we het hebben. Maar dat huis was achteraf niet echt een goede investering.'

'In Nederland gaat de helft van je inkomen als voetballer naar het CFK. Een goede regeling, want zo wordt er geld weggezet voor later. Nadeel is dat je dus ook niet bij dat geld kan als je een huis wilt kopen. Maar in het buitenland is helemaal niets geregeld, daar moet je het als speler zelf uitzoeken.'

'Ik win liever de Champions League dan dat ik me nooit meer financiële zorgen hoef te maken. Ik ben jong als prof begonnen, op mijn zeventiende. Maar als ik nu zou stoppen, moeten we wel onze levensstijl aanpassen. Ik hoop tot mijn 34ste door te kunnen gaan. Dan hoef ik me financieel helemaal geen zorgen meer te maken. Dat betekent niet dat ik stil blijf zitten als ik stop. Maar de tijd dat je als voetballer na je carrière een sigarenzaakje moest beginnen is gelukkig voorbij.'

Michael Mols (38), oud-speler Ajax (jeugd), Cambuur, FC Twente, FC Utrecht, Glasgow Rangers, ADO Den Haag, Feyenoord.

'Mijn eerste contract was bij Ajax, een B-contract voor 15.000 gulden per jaar. Leuk voor een jongen van 18, maar niet te vergelijken met wat nu wordt betaald. Toen ik jong was ging mijn geld op aan kleren en uitgaan. Achteraf had ik beter wat meer opzij kunnen zetten. Maar ik heb financieel nooit gekke dingen gedaan. Bij Glasgow Rangers reed ik in een Porsche, mijn droomauto, maar de rest van het geld dat ik daar verdiende zette ik gewoon op een spaarrekening. De Italiaanse spelers bij Rangers woonden allemaal in een huurappartement. De Nederlanders kochten een huis. Wel zo slim, want dat is toch een investering.'

'Als voetballer ben je maar in één ding geïnteresseerd: voetballen. Toen ik zwaar geblesseerd raakte, was het enige dat telde hoe snel ik weer fit was. Niet welk risico ik financieel liep.'

'Als voetballers over geld praten, gaat het over premies. Wel fijn als je een betrouwbaar iemand hebt die je helpt bij financiële beslissingen. Je ziet aan Marco Borsato hoe het mis kan gaan als je niet kunt overzien welke consequenties bepaalde keuzes hebben.'

'Ik heb genoeg verdiend om niet meer te hoeven werken en mijn zoontje een goede toekomst te kunnen bieden. Het hangt natuurlijk ook af van hoe je leeft. Ik kan de hypotheek betalen, uit eten wanneer ik wil en op vakantie, meer heb ik niet nodig. Ik rijd in een gewone gezinsauto, een Audi. De financiële onafhankelijkheid is prettig. Onafhankelijkheid is altijd belangrijk voor me geweest. Ik ben nu net een paar maanden gestopt en het bevalt me prima. Er zal straks wel iets voorbijkomen, maar het is lekker dat ik niets hóéf.'

Henk ten Cate (55), trainer van Panathinaikos, voorheen onder meer Vitesse, Ajax, Chelsea, Barcelona en NAC.

'Tot mijn Ajax-tijd deed ik mijn financiën zelf, met hulp van een accountant. De grote dingen hield ik goed bij, maar juist veel kleine zaken schoten erbij in. Rekeningen van het energiebedrijf, uitstel van belastingaangiftes. Ik zit als trainer veel in het buitenland en dan zie je niet altijd je post, dus dan ging er geregeld iets mis.'

'Als voetballer of trainer heb je een goed inkomen, maar op financieel gebied ben je een leek. Daar maken sommige mensen misbruik van. Daar ken ik genoeg voorbeelden van. Ik heb zelf ook eens geld verloren met een verkeerde investering. Dat zou me nu niet meer gebeuren.'

'Iedere sporter zou een financieel adviseur moeten hebben. Onafhankelijk, niet opportunistisch. Nu heb ik er één voor het hele pakket. Alle dagafschriften en rekeningen komen bij haar binnen. Zij zorgt voor de afhandeling. Ze adviseert bij belangrijke financiële beslissingen. Ze bekijkt mijn contracten, zoals in Griekenland, en als er eens een betaling te laat is - wat ik zelden meemaak omdat ik bij grote clubs werk - stuurt zij een herinnering. Ik krijg elke maand een overzicht met mijn activa en passiva. En het levert nog geld op ook. Bij een contract met een nieuwe club weet ik niet hoe je dat fiscaal het beste kunt inkleden, mijn adviseur wel. Elke week hebben we wel een paar keer contact, maar ik weet dat het allemaal in goede handen is. Dat geeft enorme rust. Zo kan ik me concentreren op het trainerschap.'

'Ik denk dat ik als trainer een van de eersten ben die het zo doet. Voor spelers zou het een goed idee zijn. Voetballers zijn ook mensen. Als er financiële problemen spelen, gaat dat in hun hoofd zitten. En dat kan hun spel beïnvloeden.'